Lời Căn Dặn Con Cháu Có Phải Là Di Chúc Thừa Kế Nhà Đất?
Lời căn dặn con cháu về việc chia tài sản, đặc biệt là nhà đất, hoặc để lại một phần tài sản làm nơi thờ cúng thường xuyên xuất hiện trong văn hóa gia đình Việt Nam. Để xác định lời căn dặn này có được xem là di chúc thừa kế hợp pháp hay không, cần phân tích các khía cạnh pháp lý dựa trên quy định hiện hành.
I. Lời Căn Dặn Con Cháu Là Di Chúc Bằng Văn Bản
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015, lời căn dặn con cháu dưới hình thức văn bản được xem là di chúc hợp pháp nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
1. Người Lập Văn Bản Phải Đủ Năng Lực
- Người lập phải minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép trong quá trình lập văn bản.
2. Nội Dung Không Vi Phạm Pháp Luật
- Văn bản không được trái đạo đức xã hội hoặc vi phạm các quy định cấm của pháp luật.
- Phải bao gồm các nội dung chính như: ngày, tháng, năm lập; thông tin cá nhân của người lập và người hưởng tài sản; mô tả chi tiết tài sản để lại.
3. Hình Thức Văn Bản Hợp Pháp
- Văn bản có thể được viết tay hoặc đánh máy, có chữ ký của người lập (không cần người làm chứng) hoặc được lập có sự chứng kiến của người làm chứng.
Đáng lưu ý, quy định về hiệu lực của di chúc trong BLDS 2015 cơ bản kế thừa các quy định trong Pháp lệnh Thừa kế 1990, BLDS 1995 và 2005. Vì vậy, những bản “lời căn dặn con cháu” được lập trước đây vẫn có thể được công nhận là di chúc nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật hiện hành.
II. Lời Căn Dặn Con Cháu Là Di Chúc Miệng
Căn cứ Điều 629 và khoản 5 Điều 630 BLDS 2015, lời căn dặn con cháu có thể được coi là di chúc miệng nếu đáp ứng thêm các điều kiện sau:
1. Hoàn Cảnh Lập Di Chúc Miệng
- Người lập di chúc phải đang trong tình trạng nguy kịch, bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản.
2. Thủ Tục Chứng Thực
- Lời căn dặn phải được thực hiện trước mặt ít nhất hai người làm chứng.
- Trong vòng 5 ngày làm việc sau khi thể hiện ý chí cuối cùng, những người làm chứng phải ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ và tiến hành công chứng hoặc chứng thực chữ ký, điểm chỉ.
3. Các Trường Hợp Di Chúc Miệng Mất Hiệu Lực
- Nếu người lập di chúc miệng tiếp tục sống, minh mẫn, sáng suốt trong vòng 3 tháng kể từ ngày thể hiện ý chí cuối cùng, di chúc miệng sẽ mặc nhiên bị hủy bỏ.
- Di chúc miệng không được chứng thực chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ khi lập thì không có hiệu lực.
III. Trường Hợp Lời Căn Dặn Không Được Xem Là Di Chúc
Ngoài các trường hợp được xem là di chúc hợp pháp, nhiều lời căn dặn con cháu sẽ không được coi là di chúc, cụ thể:
- Không Lập Thành Văn Bản Hoặc Không Tuân Thủ Quy Định Pháp Luật:
- Ví dụ: lời căn dặn đơn thuần như “Sau này bố mất thì mảnh đất này sẽ để lại cho con cả.”
- Không Đáp Ứng Thủ Tục Chứng Thực Với Di Chúc Miệng:
- Di chúc miệng không được công chứng hoặc chứng thực trong thời hạn quy định sẽ mất hiệu lực.
IV. Kết Luận
Lời căn dặn con cháu có thể được xác định là di chúc thừa kế nhà đất nếu đáp ứng đủ các điều kiện pháp lý về nội dung, hình thức và thủ tục. Tuy nhiên, trong thực tế, để tránh tranh chấp hoặc mất hiệu lực, việc lập di chúc bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực được khuyến khích hơn.
V. Liên Hệ Tư Vấn
Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết hoặc hỗ trợ tư vấn về vấn đề liên quan đến lập di chúc, hãy liên hệ:
Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội
- Điện thoại: 0932888386 / 0866222823
- Email: luatthaiduongfdihanoi@gmail.com
- Website: luatthaiduonghanoi.com | luatsudatdaivietnam.vn
- Fanpage: fb.com/luatthaiduongfdihanoi
- Địa chỉ: Tòa Le Capitole, số 27 Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội
- Group tư vấn chuyên sâu: fb.com/groups/3863756297185867
