PHÂN TÍCH BẢN ÁN 161/2024/DS-PT NGÀY 04/04/2024 VỀ TRANH CHẤP RANH GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI TÀI SẢN

PHÂN TÍCH BẢN ÁN 161/2024/DS-PT NGÀY 04/04/2024 VỀ TRANH CHẤP RANH GIỚI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI TÀI SẢN

I. Tóm tắt vụ án

Vụ án này liên quan đến tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất và bồi thường thiệt hại tài sản giữa nguyên đơn, bà Đặng Thị M, và bị đơn, chị Hoàng Thị Như N. Bà M nhận chuyển nhượng một thửa đất vào năm 2010 và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Tuy nhiên, vào năm 2022, bà phát hiện chị N đã lấn chiếm một phần đất của bà với diện tích 66,7 m². Vụ việc đã dẫn đến tranh chấp pháp lý, trong đó bà M yêu cầu chị N trả lại phần đất đã lấn chiếm và bồi thường thiệt hại về cây cối.

II. Các điểm mấu chốt của vụ án

Nguồn gốc và diện tích đất tranh chấp: Bà M nhận chuyển nhượng đất từ ông Trần Huy B với diện tích 600 m², nhưng khi đo đạc lại, diện tích thực tế bà đang sử dụng là 581,4 m², cùng với 66,7 m² đất tranh chấp.

Lấn chiếm và xây dựng: Chị N nhận chuyển nhượng đất vào năm 2019 và đã xây dựng công trình homestay trên đất, trong đó có một phần diện tích 66,7 m² được cho là lấn chiếm từ đất của bà M.

Giải quyết tranh chấp: Tòa án cấp sơ thẩm xác định chị N đã lấn chiếm đất của bà M và buộc chị N phải trả giá trị quyền sử dụng đất tương đương cho bà M, tổng cộng là 100.000.000 đồng. Tại phiên tòa phúc thẩm, số tiền này đã được tăng thêm 20.000.000 đồng, tổng cộng là 120.000.000 đồng.

III. Phân tích chi tiết các yêu cầu của các bên

Yêu cầu của nguyên đơn: Bà M yêu cầu chị N trả lại phần diện tích 66,7 m² và bồi thường thiệt hại về cây cối bị chặt. Tuy nhiên, bà đã rút yêu cầu bồi thường thiệt hại về cây cối và chỉ giữ yêu cầu trả lại đất hoặc trả giá trị tương đương.

Phản đối của bị đơn: Chị N khẳng định rằng mình không cố ý lấn chiếm đất và đã xây dựng công trình trên đất được mua hợp pháp. Tuy nhiên, để tránh kiện tụng kéo dài, chị N đồng ý trả giá trị đất cho bà M với mức 120.000.000 đồng.

Nhận định của Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm

Tòa án sơ thẩm: Tòa án nhận định rằng phần đất tranh chấp thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bà M và buộc chị N phải trả giá trị quyền sử dụng đất cho bà M với số tiền 100.000.000 đồng.

Tòa án phúc thẩm: Tòa án phúc thẩm đã chấp nhận sự tự nguyện của chị N về việc trả thêm 20.000.000 đồng, nâng tổng số tiền phải trả cho bà M lên 120.000.000 đồng. Tòa án cũng nhận định rằng việc chị N xây dựng công trình trên phần đất lấn chiếm không phải là hành vi cố ý, do đó quyết định không buộc chị phải tháo dỡ công trình.

Ý kiến của Viện Kiểm sát

Viện Kiểm sát nhận định rằng quá trình xét xử tại cả hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Viện cũng đồng ý với việc chấp nhận sự tự nguyện của chị N về việc trả thêm giá trị đất và đề nghị tòa án phúc thẩm sửa một phần bản án sơ thẩm.

IV. Phân tích các vấn đề pháp lý và thực tế

Pháp lý về quyền sử dụng đất: Vụ án dựa trên các quy định về quyền sở hữu đất đai theo Bộ luật Dân sự và Luật Đất đai. Việc cấp GCNQSDĐ và việc đo đạc thực tế là căn cứ pháp lý để xác định ranh giới quyền sử dụng đất.

Thực tế về việc xây dựng trên đất lấn chiếm: Mặc dù chị N đã xây dựng công trình trên phần đất lấn chiếm, nhưng việc không có ai tranh chấp trong suốt quá trình xây dựng cho thấy chị N không cố ý vi phạm. Điều này ảnh hưởng đến quyết định của tòa án khi chỉ buộc trả giá trị đất mà không buộc tháo dỡ công trình.

V. Cách trình bày quan điểm của các bên và những điểm đặc sắc

Nguyên đơn: Bà M đã trình bày rõ ràng nguồn gốc đất của mình và yêu cầu trả lại đất hoặc trả giá trị tương đương. Tuy nhiên, bà đã thể hiện sự linh hoạt khi rút yêu cầu bồi thường thiệt hại về cây cối.

Bị đơn: Chị N đã thừa nhận việc lấn chiếm đất sau khi được phát hiện và đồng ý trả giá trị đất. Việc chị N tự nguyện trả thêm 20.000.000 đồng tại phiên tòa phúc thẩm là điểm đặc sắc, cho thấy thiện chí giải quyết tranh chấp.

VI. Phân tích chiến thuật của luật sư hai bên

Luật sư của nguyên đơn: Chiến thuật của luật sư nguyên đơn là tập trung vào việc chứng minh quyền sở hữu đất hợp pháp của bà M và nhấn mạnh vào việc yêu cầu trả lại đất hoặc giá trị tương đương.

Luật sư của bị đơn: Luật sư của bị đơn chọn cách tiếp cận thực tế, thừa nhận việc lấn chiếm và đề xuất một giải pháp tài chính thay vì đối đầu pháp lý kéo dài. Chiến thuật này giúp đạt được sự đồng thuận và tránh được việc phải tháo dỡ công trình đã xây dựng.

VII. Kết luận

Vụ án này là một ví dụ điển hình về tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất, trong đó các bên đã đạt được một thỏa thuận tương đối hài hòa thông qua quá trình xét xử. Tòa án đã cân nhắc kỹ lưỡng giữa quyền lợi hợp pháp của nguyên đơn và thực tế xây dựng của bị đơn để đưa ra quyết định hợp lý, vừa bảo vệ quyền lợi của bà M, vừa đảm bảo sự ổn định cho tài sản của chị N.

VIII. Chi tiết liên hệ: